Η ΣΩΣΤΗ ΔΙΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΠΡΑΓΜΑΤΩΝ

Ένα μυρμήγκι πάει στο αλώνι κι αρπάζει ένα στάχυ. Από κει μέχρι τη μυρμηγκοφωλιά είναι δέκα μέτρα, λιγότερο από είκοσι ανθρώπινα βήματα. Το στάχυ όμως θα το κουβαλήσει σ' όλη αυτή τη διαδρομή το μυρμήγκι, όχι ο άνθρωπος. Ε λοιπόν, το κακό με το έργο αυτό στη Μάρφα είναι ότι έβαλαν ανθρώπους να δουλέψουν αντί για γίγαντες, κι αν μ'αυτό και μ'άλλα περασμένα και μελλοντικά έργα θέλουμε ν' αποδείξουμε πως και ο άνθρωπος είναι ικανός να κάνει τη δουλειά που θα έκαναν οι γίγαντες, τότε ας αποδεχτούμε πως θα χρειαστεί το χρόνο που χρειάζονται τα μυρμήγκια, όλα τα πράγματα πρέπει να τα αντιλαμβανόμαστε στη σωστή τους διάσταση, τις μυρμηγκοφωλιές και τα μοναστήρια, την πλάκα και το στάχυ.

Ζοζέ Σαραμάγκου - Χρονικό του Μοναστηριού